Οι αλλαγές στην ισορροπία του ζευγαριού με την έλευση του μωρού.

της Αιμιλία Αξιωτίδου,Ψυχοπαιδαγωγός – Οικογενειακή-Συστημική Σύμβουλος

Με την γέννηση του πρώτου παιδιού,η οικογενειακή ιστορία εμπλουτίζεται με την παρουσία μιας τρίτης γενιάς.Η έλευση του μωρού προκαλεί για το κάθε μέλος του ζευγαριού ξεχωριστά,μια προσωπική εξέλιξη και δημιουργεί μια ιδιαίτερη στιγμή στη ζωή ενός ζευγαριού.Το μωρό που πρόκειται να γεννηθεί εισάγει πολλές μεταβλητές που δεν υπήρχαν πριν,αλλάζει ριζικά την προηγούμενη ισορροπία του ζευγαριού,δεδομένου ότι η γέννηση υποχρεώνει το ζευγάρι σε ένα επαναπροσδιορισμό των οικογενειακών σχέσεων και σε μια συνακόλουθη ανακατανομή ρόλων.Προστίθεται ακόμη μία λειτουργία,δεν είναι πια μόνο γυναίκα και άντρας ή σύντροφοι,αλλά επίσης πατέρας και μητέρα και αυτό περιλαμβάνει ανάγκες,προσδοκίες,αντιπαραθέσεις,καθήκοντα που πρέπει να εκτελεστούν,για τα οποία πρέπει να διαπραγματευθούν και να ανταλλάξουν νέες συμφωνίες.

Η ισορροπία που είχε επιτευχθεί νωρίτερα στο ζευγάρι,τίθεται υπό αμφισβήτηση από το νεοφερμένο μωρό,και τότε ακριβώς είναι που θα πρέπει να βρεθεί μια νέα ισορροπία,επαναδιαπραγματεύοντας ρόλους και κανόνες.

Αν το ζευγάρι δεν είχε επιτύχει πριν μια καλή συζυγική σχέση,η επισφαλής ισορροπία θα οδηγήσει σε μια δύσκολη και σύνθετη σχέση που δεν θα βοηθήσει ούτε την ανάπτυξη του παιδιού,ούτε την σχέση του ζευγαριού.

Η κατανόηση, σημαντικός παράγοντας

Πολύ συχνά κατά του πρώτους μήνες της ζωή του παιδιού,ο πατέρας μπορεί να βιώνει μια αίσθηση εγκατάλειψης και απώλειας της κεντρικής θέσης που είχε μέσα στην οικογένεια.

Η μητέρα αφιερώνεται αποκλειστικά στο μωρό και όλη η προσοχή και οι φροντίδες της είναι στραμμένες σ εκείνο.Συχνά το ίδιο διάστημα παρατηρείται και μια μείωση της σεξουαλικής δραστηριότητας.

Σε αυτές τις περιπτώσεις συμβουλεύουμε τον πατέρα,να μην δραματοποιεί,να δείχνει κατανόηση,ότι αυτό το διάστημα είναι μια φάση εντελώς φυσιολογική.Επειδή κυρίως τα πρώτα χρόνια ζωής το παιδί έχει ανάγκη από μια αρκετά σταθερή και καθορισμένη ρουτίνα,είναι απαραίτητη μια αναδιοργάνωση του χρόνου.

Οι νέοι γονείς θα πρέπει να κατανοήσουν ότι υπάρχει και ένα τρίτο μέλος,που θα πρέπει να συμπεριλάβουν στην καθημερινότητά τους και στους ρυθμούς της ζωής τους.Το άγχος των γονιών αναμειγνύεται με μια βαθιά χαρά και με ένα βαθύ αίσθημα εκπλήρωσης από την άφιξη ενός παιδιού.

Από την άλλη η συνειδητοποίηση ότι η ευημερία του μωρού,και όλη του η ζωή,εξαρτάται από αυτούς,μπορεί να αποτελέσει πηγή έντασης που τους επιβαρύνει ακόμη περισσότερο από την σωματική κούραση.

Από την στιγμή που η νέα μητέρα θα επανακτήσει την σιγουριά στον εαυτό της,θα επανακτήσει και τον ρόλο της γυναίκας μέσα στο ζευγάρι και θα μπορέσει να ξαναδώσει στο σύντροφό της την προσοχή και την φροντίδα που του έδινε και πριν.Όταν η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στην μητέρα και στο μωρό γίνεται εξαιρετικά δυνατή,δεν είναι πλέον ισορροπημένη και το μωρό θα έχει όλη την προσοχή της μητέρας,από τον θηλασμό μέχρι την φροντίδα του ύπνου.

Σε αυτή την στενή σχέση,συχνά ο πατέρας μένει έξω,αποκλεισμένος και παραμελημένος και έχει την αίσθηση ότι είναι ο αουτσάιντερ.

Θα θέλαμε όμως να θυμίσουμε στις νέες μητέρες ότι είναι σημαντικό να εμπλέξουν τον πατέρα να συμμετέχει στην ανατροφή,στο μεγάλωμα και στην ζωή του παιδιού.

Αυτό είναι ωφέλιμο σε πολλά επίπεδα καθώς βοηθάει να μην αισθάνεται ο ίδιος τόσο μόνος και αποκλεισμένος από την στενή σχέση που έχει προκύψει ανάμεσα στην μητέρα και στο παιδί.

Οι νέοι ρόλοι και το άγχος

Ο ρόλος του πατέρα έχει μια λειτουργία θεμελιώδη,όπως εκείνη της μητέρας και γιʼ αυτό ο πατέρας δεν μπορεί να αποκλεισθεί από την στενή σχέση μητέρας-παιδιού.

Από την άλλη η νέα μητέρα μπορεί να μην αισθάνεται ελκυστική,να νιώθει παραμελημένη,ότι κανείς δεν την καταλαβαίνει,ότι δεν την βοηθούν πολύ,και δεδομένου ότι η εγκυμοσύνη,ο τοκετός και η μητρότητα αντιπροσωπεύουν μια σημαντική σωματική και ψυχολογική κόπωση,χρειάζεται ηθική υποστήριξη και κατανόηση,καθώς και πρακτική βοήθεια από μέρους του συντρόφου της.

Πολύ συχνά το άγχος που συσσωρεύεται στους νέους γονείς,οδηγεί σε μια κρίση του ζευγαριού.Και δίπλα σε όλα όσα περιγράψαμε παραπάνω,έρχονται να προστεθούν η μείωση ή η απουσία ποιοτικού χρόνου και οικειότητας ανάμεσα στο ζευγάρι,η διαχείριση της κούρασης που ο καθένας βιώνει ξεχωριστά καθώς η ικανότητα ρύθμισης των̈εισβολών̈στην οικογενειακή ζωή των παππούδων και διάφορων συγγενών.

Σε αυτή την νέα φάση που διανύουν όλοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι συγκρίσεις και οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των συντρόφων και των γονιών τους θα είναι αναπόφευκτες και ακόμη και οι σχέσεις με τις οικογένειες καταγωγής τους θα αλλάξουν επειδή το ζευγάρι απέκτησε πια και την ιδιότητα του γονιού και η γέννηση δημιουργεί παππούδες,θείους,ξαδέλφια,και δημιουργείς νέους ρόλους ακόμη και στις οικογένειες προέλευσης,και για αυτό θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει αυτή τη σχέση στα πλαίσια μιας ευρύτερης οικογένειας.

Θα πρέπει να συμφωνηθούν τρόποι διαχείρισης του μωρού που αναφέρονται σε συγκεκριμένα ζητήματα όπως:χρονοδιαγράμματα,επισκέψεις,διάφορα είδη βοήθειας.Η οργάνωση και ο ορισμός όλης αυτής της κατάστασης θα εμπλέξει σημαντικά το ζευγάρι,ιδίως αν η φροντίδα του μωρού θα δοθεί στους συγγενείς.Το να διατηρηθεί η ισορροπία του ζευγαριού,σημαίνει κατʼ αρχάς να κατανοήσουν και οι δύο σύντροφοι,ότι περίοδοι έντασης,ματαιώσεις και παρεξηγήσεις στο ζευγάρι,είναι φυσιολογικές και δεν πρέπει τα πράγματα να ωθούνται στα άκρα.Τελικά ο νέος πατέρας και η νέα μητέρα πρέπει να φροντίσουν όχι μόνο το παιδί που έφεραν στον κόσμο, αλλά και την σχέση τους.